Thứ trưởng Nông nghiệp và phát triển vùng quê Vũ Văn Tám trả lời VnExpress bao quanh việc hỗ trợ ngư dân và bảo đảm an toàn hải sản sau sự cố môi trường biển miền Trung do Formosa gây ra.

- Đến nay người dân 4 tỉnh miền Trung vẫn chưa nhận được tiền cung cấp, tại sao thưa ông?

- Người dân đang trông đợi vấn đề này, chúng tôi cũng rất trằn trọc, nhưng việc kê khai thiệt hại gồm phần nhiều giấy tờ phức tạp, chưa kể trong giai đoạn đó còn phát hiện thêm đối tượng cần bổ sung. 

Hơn tuần qua, các Bộ đã làm việc liên tục, Bộ Nguồn vốn chủ trì trình dự thảo định mức giá, nếu như được Thủ tướng phê thông qua, 4 tỉnh trong khoảng Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế sẽ tính con số bồi hoàn chi tiết phụ thuộc mức giá đó, rồi đưa Bộ Nguồn vốn giám định lần nữa và trình lên Thủ tướng. Nếu mọi việc diễn ra thuận lợi thì kĩ năng đầu bốn tuần 10, Bộ Nông nghiệp sẽ chuyển tiền cho cư dân.

Thứ trưởng Vũ Văn Tám. Ảnh: T.N

- Làm thế nào để việc bồi hoàn bảo đảm công bằng, đúng người, đúng mức độ thiệt hại, không để tình trạng kê khai khống, thưa ông?

- Bộ đã có văn bản chỉ dẫn, trong đó sự phân loại các nhóm đối tượng bị thiệt thòi. Đồng thời nêu rõ kê khai, thống kê, bình chọn thiệt hại phải được đơn vị nghiêm ngặt, đúng quy trình, quy định của luật pháp. Giai đoạn đó phải có sự tham gia của đoàn thể, giám sát xã hội. Hình như từ thôn đến thị trấn đều kiến thiết hội đồng đánh giá thiệt thòi hạ tầng, niêm yết công khai để người địa phương giám sát. 

"Người tiêu dùng có thể an tâm ăn hải sản"

- Theo Bộ Y tế, hải sản tầng đáy vùng trong 20 hải lý chưa an toàn, Bộ nông nghiệp có biện pháp gì để giữ vững ngư gia không tấn công bắt ở vùng này? 

- Bộ đã có công văn yêu cầu ngư dân không khai thác cá tầng đáy trong vùng hồ từ 20 hải lý trở vào và khu vực được Bộ Tài nguyên Môi trường cảnh báo là chưa an toàn. 

Bộ cũng khuyến cáo ngư dân đang khiến cho các nghề khai thác hải sản tầng đáy chuyển đổi sang khai thác hải sản tầng nổi. Hình như, Bộ còn huy động nhóm kiểm ngư phối phù hợp với lực lượng thanh tra thủy sản, quân nhân Biên phòng các địa phương để tăng cường giữ vững khai thác thủy sản vùng đại dương trong khoảng 20 hải lý trở tham gia ở các tỉnh giấc bị tác động sự cố không gian hồ.

Nếu ngư dân ý thức thi hành nghiêm các pháp luật trên, cùng với việc giám sát từ tổ chức tác dụng thì cam đoan không có hải sản tầng đáy trong khoảng 20 hải lý trở vào, các hải sản khai thác từ bến hiện giờ đều an ninh.

Thứ trưởng Nông nghiệp cho rằng cư dân có thể ăn hải sản khai thác ở đông đảo vùng biển vietnam. Ảnh: Tuấn Sơn.

- Người tiêu xài chẳng thể phân biệt được đâu là hải sản tầng đáy trong 20 hải lý, nên nhiều người chưa yên ổn tâm. Ông có lời nhắn nhủ gì cho họ?

- Thực tại sau sự cố môi trường Formosa thì tầng đáy gần như không còn hải sản nữa. Vì thế cá khai thác đưa lên bờ là item an ninh. Người tiêu dùng có thể an tâm ăn hải sản bán không chỉ riêng 4 thức giấc miền Trung mà trên cả nước.

- Nếu như rất nhiều đã bình an thì sao địa phương đang có kế hoạch phát tờ rơi về 154 loài cá ở tầng đáy không nên ăn? Và nguyên nhân gì Bộ lại khuyến cáo không khai thác tầng đáy ở vùng trong 20 hải lý?

-  chậm tiến độ là việc khiến cho khá thận trọng. Viện phân tích hải sản thuộc Bộ Nông nghiệp cung cấp danh sách cá thường sống ở tầng đáy để người địa phương và nhà điều hành nắm được, chứ thực ra không nói đó là những loài cá không ăn được, bởi cá sống ở tầng đáy có khi lại bơi nổi. Như tôi nói ở trên, cá tầng đáy cũng không còn để mà khai thác. 

Do nguồn lợi thủy sản và hệ sinh thái khu vực 20 hải lý trở vào đang bình phục, nên Bộ khuyến cáo bà con không dùng các ngư cụ khai thác hải sản tầng đáy trong vùng đại dương trên.

- Vậy bao giờ ngư gia có thể khai thác hải sản tầng đáy?

- Khi nào Bộ Khoáng sản và Môi trường thông báo đại dương sạch sẽ hoàn toàn, Bộ Y tế lấy mẫu theo tần suất và công bố an toàn, cùng sự giám sát không cho khai thác tầng đáy của Bộ Nông nghiệp thì khi đó mới có thể đưa ra kết luận.

Hỗ trợ ngư dân đóng tàu đi xa bờ

- Ngư gia mong gắn bó với nghề đi hồ, nhưng với quy định chưa được tấn công bắt vùng đáy trong 20 hải lý, đa dạng người không đủ vốn đóng tàu công suất lớn để ra khơi. Bộ có chính sách hỗ trợ thế nào?

- Trong đề án toàn bộ đã có có chế độ, chi tiết như các chủ tàu cá có tàu không lắp máy hoặc lắp máy công suất dưới 90 CV, được vay vốn tại các ngân hàng thương nghiệp Nhà nước để đóng mới tàu cá có tổng công suất máy chính từ 90 CV đến dưới 400CV.

Nhà nước cung cấp 100% kinh phí tậu bảo hiểm cho các tàu cá và bảo hiểm tai nạn thuyền viên. Về hạn mức, lãi suất và thời hạn cho vay, ngư gia có thể chọn lựa một trong nhị cơ chế là mượn 90% tổng giá trị đầu cơ đóng mới, với lãi suất 7%/năm, trong đó chủ tàu cá chỉ phải trả lãi suất 1%/năm.

- Việc cung cấp ngư dân có nguyện vọng xuất khẩu lao động ở nước ngoài (theo nghề tấn công bắt hải sản) được thi hành như thế nào, thưa ông? 

- Người dân có nhu cầu đi khiến cho việc ở nước ngoài theo hợp đồng được ưu tiên theo các cấp nghề thích hợp với đặc điểm của ngư gia vùng biển, và gắn với sinh kế trong khoảng hồ khi đạt yêu cầu. Các hoạt động mua bán tập trung dành đầu tiên là ngư nghiệp tại Hàn Quốc, tấn công bắt gần bờ tại Đài Loan, Hàn Quốc, thực tập sinh chi phí thấp tại Nhật Bạn dạng, tiến công bắt gần bờ tại Thái Lan.

Sau thời điểm khiến cho việc ở nước ngoài, họ sẽ biến thành công phu có tay nghề cao, Bộ sẽ có kế hoạch phát hành và dùng nguồn lực công trạng này sau khi họ xong xuôi phù hợp đồng khiến cho việc ở nước ngoài, đi về nước.

Hy vọng và trách nhiệm của chúng tôi là không để ngư dân bị đói và không có doanh thu. 

Xem tại: Báo Mới Trong Ngày